Đến năm 2030, ngành tài chính – kế toán sẽ chịu tác động sâu sắc của hai “làn sóng” lớn là trí tuệ nhân tạo (AI)/Chuyển đổi số và ESG/Phát triển bền vững.
Đây là nhận định của ông Nguyễn Việt Long, Phó Tổng Giám đốc Tư vấn Ernst & Young Việt Nam tại hội thảo “Kiến tạo và dẫn dắt chuyển đổi bền vững: Tài chính – Nhân lực trong kỷ nguyên AI” do Báo Tài chính – Đầu tư phối hợp Viet Research tổ chức chiều 26/12.
Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: Vũ Quang
Theo ông Long, AI đã được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong các công việc tài chính – kế toán, đặc biệt ở khâu xử lý dữ liệu, lập báo cáo, đối chiếu giao dịch và phân tích thông tin.
Sự tham gia của AI mang lại ba thay đổi căn bản: nâng cao hiệu quả công việc, đổi mới cách thức làm việc và giải phóng thời gian để con người tập trung vào những nhiệm vụ có giá trị gia tăng cao hơn. Những công việc mang tính lặp lại, thủ công sẽ dần thu hẹp hoặc được thay thế bằng các hệ thống tự động hóa.
Tuy nhiên, ông Long nhấn mạnh, AI không đơn thuần là câu chuyện “thay thế con ngườ
i”. Quan trọng hơn, công nghệ này đang tái định nghĩa vai trò của người làm tài chính – kế toán, từ người ghi chép, tổng hợp số liệu sang đối tác chiến lược của doanh nghiệp trong quá trình ra quyết định và tạo giá trị. “AI giúp con người đi nhanh hơn ở phần chuyên môn, để dành nhiều dư địa hơn cho tư duy chiến lược và phán đoán”, ông nói.
Song song với AI, ESG (khung tiêu chí môi trường, xã hội, quản trị) đang nổi lên như một trụ cột mới trong hoạt động tài chính và kinh doanh. Theo ông Nguyễn Việt Long, quá trình “ESG hóa” không chỉ tạo ra các vị trí mới liên quan đến tài chính xanh, phát triển bền vững, mà còn mở rộng trách nhiệm của các vị trí truyền thống trong ngành tài chính – kế toán. Người lao động vì vậy phải bổ sung kiến thức, kỹ năng và tư duy về môi trường, xã hội và quản trị, thay vì chỉ thuần túy tập trung vào con số.
Một điểm đáng chú ý khác trong phân tích của ông Long là sự thay đổi trong hành trình phát triển nghề nghiệp của nhân sự tài chính – kế toán.
Trước đây, tại các vị trí lãnh đạo, tỷ lệ cân bằng giữa kiến thức chuyên môn và hành vi (kỹ năng mềm, năng lực lãnh đạo, đạo đức nghề nghiệp) thường đạt mức 50:50 sau một thời gian dài tích lũy.
Với sự hỗ trợ của AI, kiến thức chuyên môn có thể được tích lũy nhanh hơn ngay trong giai đoạn đầu sự nghiệp (0–5 năm), nhờ khả năng phân tích dữ liệu và tự động hóa.
Trong khi đó, các kỹ năng hành vi lại phát triển mạnh ở giai đoạn giữa sự nghiệp (5–10 năm). Sự dịch chuyển này giúp rút ngắn thời gian đạt được trạng thái cân bằng 50:50 sớm hơn khoảng 5–10 năm, tạo điều kiện để nhân sự sẵn sàng đảm nhiệm vai trò lãnh đạo sớm hơn.
Ở góc độ quản trị nhân sự, bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc Khu vực miền Bắc, Cố vấn Chiến lược Doanh nghiệp Talentnet, cho rằng công nghệ, đặc biệt là AI tạo sinh (GenAI), đang làm thay đổi nhiệm vụ cốt lõi của hầu hết các nghề nghiệp. Điều này buộc doanh nghiệp phải tái thiết mô hình vận hành và chiến lược nhân sự một cách toàn diện.
Theo bà Hà, nhiều tổ chức hiện nay đã đầu tư đáng kể vào công nghệ nhưng chưa thay đổi tương xứng cách thức làm việc, dẫn đến hiệu quả chuyển đổi chưa đạt như kỳ vọng. AI là công nghệ mang tính đột phá, vì vậy đòi hỏi sự thay đổi mang tính hệ thống, từ thiết kế công việc, cấu trúc tổ chức đến cách quản trị con người.
Từ thực tế đó, bà Hà đề xuất một “hệ điều hành” mới cho quản trị nguồn nhân lực, dựa trên chiến lược 3W: Work – Workers – Workplace (Công việc – Con người – Môi trường làm việc). Theo mô hình này, chiến lược nhân sự cần gắn chặt với mục tiêu kinh doanh, đồng thời tích hợp các yếu tố văn hóa, tổ chức và con người, với tầm nhìn đầu tư dài hạn để tạo ra tác động bền vững.
Phó Tổng biên tập Báo Tài chính – Đầu tư Lê Trọng Minh và đại diện Viet Research
trao kỷ niệm chương cho các nhà tài trợ chương trình. Ảnh: Vũ Quang
Trong khuôn khổ hội thảo, Ban tổ chức cũng công bố các bảng xếp hạng uy tín năm 2025, gồm: Top 500 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam (VALUE500), Top 10 Doanh nghiệp tạo giá trị hàng đầu Việt Nam theo ngành (VALUE10), Top 500 Nhà tuyển dụng hàng đầu Việt Nam (VBE500), Top 50 Nhà tuyển dụng được yêu thích nhất (MAE50) và Top 10 Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam trong các ngành kinh tế trọng điểm (VBW10).
Năm 2025 là năm thứ tư liên tiếp Viet Research phối hợp với Báo Tài chính – Đầu tư triển khai nghiên cứu và công bố đồng thời hai nhóm bảng xếp hạng trọng tâm: nhóm Nhà tuyển dụng và nhóm Doanh nghiệp tạo giá trị. Các bảng xếp hạng được xây dựng trên phạm vi toàn quốc, bao phủ nhiều ngành kinh tế chủ lực như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, bán lẻ, logistics, công nghệ – viễn thông, năng lượng, chế biến – chế tạo và nông nghiệp công nghệ cao.
Theo Ban tổ chức, các bảng xếp hạng tiếp tục khẳng định thông điệp: những doanh nghiệp tạo giá trị bền vững sẽ là hạt nhân nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế; trong khi các nhà tuyển dụng tiêu biểu và môi trường làm việc chất lượng cao đang góp phần định hình chuẩn mực mới về văn hóa doanh nghiệp và phát triển con người tại Việt Nam trong kỷ nguyên AI.